Cerdd: Brwydr y Tafodieithoedd - Sara Louise Wheeler

“Na, da ni’n goman”, meddai
gan dreiglo ar lafar, yn gwbl naturiol
mewn modd rwy’n strugglo gwneud fy hun.

Suddodd fy nghalon.
Doedd hi ddim am
gymryd y risg
o astudio trwy gyfrwng y Gymraeg.

Ceisiais esbonio – “dwi’n Jaco a fi ’di’r darlithydd –
ac mae Cymraeg eich bro yn fywiog, ac yn lliwgar
a chi yw
crème de la crème y tafodieithoedd i gyd
gan bo chi wrthi’n
siarad Cymraeg o hyd!”

Syllodd arnaf.
“Mae hon yn nyts” meddyliodd…
… dychmygais.
Parablais –
“A gewch chi hyfforddiant iaith beth bynnag,
fel rhan o’r modiwl yma”.

Yna roedd hi wedi ei hargyhoeddi … nes i ni
gyrraedd y stafell hefo’r ffurflenni;
“ond mi rwyt ti
wedi defnyddio geiriau, jest rŵan
dwi ddim yn eu nabod –
felly well i mi beidio”.

“Ond addysg ’dy nene”, meddais
“dim ond achos bo fi di gweithio yma
ers rhyw ddwy flynedd bellach.
Cymraeg y brifysgol ydio – tafodiaith ysgolhaig
Wnei di bigo fo fyny’n ddigon cwic, fel wnes i.

Ond doedd o ddim yn ddigon
i’w ail-argyhoeddi;
roeddwn wedi ei cholli –
gan fod fy ymdrechion
i ddod yn fwy dosbarth canol
wedi dechrau llwyddo.

Felly meindiwch eich iaith yn ystod wythnos groeso;
mae gan bawb dafodiaith
ac mae un yn RP Cymreig…
sydd yn sbwcio brodorion
y fro Gymraeg o’n cwmpas!