ARCHIF
~
ARCHIF ~
Cylchgrawn creadigol Y Stamp oedd man cychwyn Cyhoeddiadau’r Stamp. Cyhoeddwyd 11 rhifyn print llawn a 2 rifyn arbennig rhwng 2017 a 2021, ond roedd Y Stamp hefyd yn ofod ar-lein, a chyhoeddwyd ymhell dros 300 o ddarnau o waith ar ein gwefan yn ystod yr un cyfnod, ac yn ychwanegol at ddeunydd y rhifynnau. Er nad ydym bellach yn cyhoeddi gwaith creadigol ar lein yn wythnosol, ac yn dilyn gorfod newid darparwyr gwefannau, rydym wrthi ar hyn o bryd yn ailgyhoeddi’r archif helaeth hwn o waith, fel ei fod ar gael i bawb. Gallwch ffiltro’r cynnwys trwy glicio ar y categoriau isod, neu sgrolio drwy’r cyfan ar y dudalen hon.
Os ydych angen copi o ddarn a gyhoeddwyd ar-lein ond nad yw eto wedi ailymddangos yma, cysylltwch a ni: cyhoeddiadau.ystamp@gmail.com
POPETH / Adolygiadau / Amrywiol / Barddoniaeth / Cardiau Post Creadigol / Celf / Cyfweliadau / Rhestrau Darllen / Rhyddiaith Greadigol / Ysgrifau
CATEGORIAU ARBENNIG: MIS HANES LHDTC+ 2019 / MIS MUDO / GŴYL INSTAGERDDI 2019 / MIS BACH GWYRDD 2020
Rhestr Ddarllen: Concrit - Efa Lois
Yn ei lyfr ‘ Raw Concrete’, mae Barnabas Calder yn dweud bod Briwtaliaeth yn ‘dioddef o statws deuol pensaernïaeth. Mae pensaernïaeth ym mhobman, a chaiff ei defnyddio gan bawb, ond ymhlith y prif gelfyddydau, hi yw’r un a ddeellir leiaf…’. Aiff ymlaen i egluro mai Briwtaliaeth yw’r arddull bensaernïol a gaiff ei hystradebu fwyaf.
Cerdd: Ym Mharc Brynmill - Tudur Hallam
Bore bach / a thad-cu ifanc / yng nghar bach pren y parc, / wrth ei waith, / yn carco’r ŵyr.
Drama Radio: Pwdin Reis - Mari Elen a Chwmni Tebot
Cynhyrchiad ar y cyd rhwng Y Stamp a Chwmni’r Tebot, cwmni theatr cymunedol o Wynedd. Drama deimladwy, a digri, am newid byd.
Ysgrif: Cofio - Sara Borda Green
Mae blas godidog ar y brechdanau hyn, os caf ddefnyddio’r ansoddair. Ar ben hynny, mae’r pecyn yn hysbysebu bod y caws yn dod o wartheg a gafodd eu trin yn dda. Chwarae teg iddynt. Ond y rheswm pennaf i mi ddewis hedfan gyda chwmni o’r Iseldiroedd yw eu bod nhw’n dod i Gaerdydd. Mae’n well gen i osgoi mynd trwy’r broses o esbonio i swyddog heddlu ar y ffin yn Heathrow:
Cerdd: Sul y Carnifal - Matthew Tucker
Bu awelon cred yn newid eu cwrs / y bore hwnnw. / Daethant, ar wib, i mewn dros y môr …
Stori Fer: Torri Gwallt ar Fore Mawr – Dewi Alter
Edrychais ar y newyddion yn syth pan ddihunais. Arhosais i fyny’n hwyr er y bûm yn benderfynol o beidio. Mae rhywbeth am etholiadau sy’n fy nghyffroi. Honna nifer bod lleiafrifoedd yn llawer mwy effro’n wleidyddol, wn i ddim os yw’n wir ai peidio. Arhosais ar ddihun tan tua 2 o’r gloch, hanner wedi 2, efallai, yn gwylio. Yn gaeth i’r sgrin wrth i ganlyniadau ddiferu’n araf i mewn.
Adolygiad: Rhywbeth i’w Ddweud
Er i leisiau Plethyn fy swyno ar siwrneai car hir yn blentyn, ac er bod y Super Furries ar y compilation CD cyntaf wnaeth fy nhad i mi’n saith oed, yr unig ddwy gân yn y llyfr hwn a oedd yn gyfarwydd i mi yn ystod fy mhlentyndod oedd ‘Yma o Hyd’ gan Dafydd Iwan ac Ar Log a ‘Gwesty Cymru’ gan Geraint Jarman. Wrth i mi dyfu’n hŷn mi ddes i ar draws rhai o’r caneuon eraill. Dwi’n meddwl mai ar siwrne Uber yn ystod noson allan hefo ffrindiau yn Llundain y clywais i ‘Cymru, Lloegr a Llanrwst’ gan Y Cyrff am y tro cyntaf. Darganfyddais ‘Talu Bils’ gan Rodney Evans ar y wê fel pawb arall, a phwy sydd heb glywed caneuon bachog Y Bandana? Fedra i gadarnhau felly ro’n i’n adnabod hanner y caneuon cyn darllen y gyfrol.
Stori Ffantasi: Y Brawd a’r Chwaer – Elidir Jones [Rhan 3]
Deffrodd ar ei draed mewn gardd. Yr ardd brydferthaf iddo ei gweld erioed. Patshyn bach o dir yn arnofio yng nghanol awyr las, heb gwmwl yn agos ato. Yn y canol, roedd coeden anferth yn ymestyn tua’r nef, ei brigau trwchus llwyd yn gwthio i bob cyfeiriad, dail hir o wyrdd dwfn yn glynu’n styfnig wrthyn nhw. Cofiodd bod coeden debyg wedi tyfu y tu allan i Norkov pan oedd o’n blentyn. Roedden nhw wedi ei thorri i lawr flynyddoedd yn ôl.
Cyfweliad: meddwl.org
Heddiw, bydd y criw y tu ôl i meddwl.org yn annog pawb i nodi Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd. Ond beth yw Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd? Beth yw meddwl, a beth yw’r weledigaeth? Bu’r Stamp yn eu holi.
Stori Ffantasi: Y Brawd a’r Chwaer – Elidir Jones [Rhan 2]
Pwysodd Timofei yn ôl yn erbyn y wal. Bu rhaid iddo gyfadde nad oedd o erioed wedi clywed am yr un o’r duwiau roedd Sonda wedi eu crybwyll. Un duw’r gwynt oedd yn wybyddus iddo fo – Gwern, Arglwydd y Dymestl. Pan roedd o’n paratoi i adael Norkov, roedd y si ar led bod teml fawr yn cael ei chysegru yn ei enw rywle yn Undeb y Borthoriaid. Penderfynodd nad oedd hi’n syniad da crybwyll ei enw yng nghlyw Sonda.
Stori Ffantasi: Y Brawd a’r Chwaer – Elidir Jones [Rhan 1]
Doedd y mynachdy ddim ar unrhyw fap. Doedd y rhan fwyaf o bobl yr ardal ddim yn gwybod ei fod yn bodoli o gwbl. Wedi ei leoli yn nhir gwyllt ac anwar y Cneubarth, ac ymhell, hyd yn oed, o ganolfannau tlawd a rhyfelgar y wlad honno, yng nghanol anialwch dienw, ei wyntoedd tywod yn boddi unrhyw lwybrau’n ddigon buan.
Adolygiadau: 4 EP Cymraeg newydd
Mae’r misoedd diwethaf wedi bod yn rai llewyrchus iawn yn y byd cerddoriaeth Cymraeg. Bu rhai o adolygwyr cerddoriaeth Y Stamp yn bwrw golwg ar rai o’r EPs newydd sydd wedi cael eu rhyddhau gan fandiau ifanc yn ddiweddar.
Cerddi: Borewylwyr / Llwyngan - Morgan Owen
Tyrfau yn y bore bach yn tarfu / a lluchedau glaswyn yn canghennu …
Pigion Eisteddfodol: Y Lle Celf – Sara Alis
Bu celf yn bwnc agos iawn at fy nghalon i ers blynyddoedd, ond a minnau bellach yn astudio Athroniaeth a Chrefydd yng Nghaerdydd, bu’n rhaid i mi flaenoriaethu f’amser a gofidiaf i mi golli gafael ar y pwnc lliwgar hwnnw. Ond o gael y cyfle i weithio fel tywysydd yn Y Lle Celf yn yr Eisteddfod dros y ddwy flynedd ddiwethaf, llwydda’r cysylltiad i barhau. Ym Modedern eleni, yn fy marn i roedd yr arddangosfa yr un gryfaf ers sbel, ac roedd cael clywed barn a syniadau’r cyhoedd wrth eu tywys o amgylch y lle yn hynod ddiddorol, yn achosi i mi sylwi ar elfennau gwahanol o’r amryw ddarnau bob diwrnod, a chaniatau i’m hargraffiadau adeiladu a datblygu yn ddyddiol.
Profiad: Pride Cymru - Jordan Price Williams & Beth Williams-Jones
Ar ol dod mas yn hoyw tra’n byw yng Ngymru gweddol oddefgar, doeddwn i ddim yn gweld y pwysigrwydd o gefnogi Pride. Mae hyn wedi newid yn gyfan gwbl ers tyfu o fod yn fachgen yn fy arddegau oedd yn byw bywyd lle’r oeddwn i’n cymryd pethau’n ganiataol. Mae 2017 wedi gweld y BBC yn amlygu achos y gymuned LGBTQ gyda nifer o raglenni dogfen am hanes hawliau’r gymuned. Sylweddolais fy mod i wedi bod yn ddiystyriol o gyn-frwydrau’r gymuned dros gael caru eu partneriaid yn rhydd.
Pigion Eisteddfodol: Tŷ Gwerin – Elisa Morris
Mae’r Tŷ Gwerin yn cynnig awyrgylch unigryw i’r traddodiadau. Dyw’r lle ddim yn rhy fach fel nad yw’n bosib cefnogi cynulleidfaoedd y bandiau mwyaf poblogaidd a chynnal digwyddiadau dawns ond eto nid yw’n rhy fawr mewn ffordd all golli’r naws unigryw. Mae’n hawdd teimlo cysylltiad â’r artistiaid ar lwyfan a chael eich swyno gan y gerddoriaeth.
Ffotograffiaeth a Cherddi: Gwobr Bensaerniaeth - James Morris a Grug Muse
Eleni eto comisiynwyd bardd a ffotograffydd i ddehongli’r adeiladau a enwebwyd ar gyfer gwobr Bensaernïaeth yr Eisteddfod Genedlaethol ym Môn. Roedd pedwar adeilad yn y ras eleni- Ysgol Bae Baglan, Ysgol Uwchradd y Rhyl, adeilad CUBRIC yng Nghaerdydd, a Silver House ar benrhyn Gwyr. Ysgol Bae Baglan oedd yn fuddugol, ond cafodd y ffotograffydd James Morris a’r bardd Grug Muse y pleser o ymweld a’r pedwar. Mewn cydweithrediad a’r Lle Celf felly, dyma rannu ffrwyth eu llafur.
Cyfweliad: Er Cof – Naomi, Nannon, Megan a Meleri
Do, bu darlleniadau Stampus yn rhan o lansiadau Rhifyn 2 dros yr haf, ond gyda hynny, bu LLADD – ie, LLADD – i gyfareddu’r gynulleidfa yn rhan greiddiol o’r digwydd. Peidiwch â phoeni, ni fu tollti gwaed. Amser a laddwyd, yn y modd mwya’ difyrrus a dychmygol gyda chriw Er Cof. Cyn eu perfformiad ar faes yr Eisteddfod bnawn Sul, tro Miriam Elin Jones oedd hi i holi’r cwestiynau mawrion i Naomi, Nannon, Megan a Meleri o Adran Theatr, Ffilm a Theledu, Prifysgol Aberystwyth.
Cerdd: Trafferth mewn Onsen - Llio Elain Maddocks
Ydwi fod yn noeth? / Mae’r bobl eraill yn noeth / Ond mae ‘nghorff i’n swil.
Cerdyn Post Creadigol: Barcelona - Caryl Angharad
A hithau’n dymor y gwyliau haf, a phawb fel petaent yn ‘madael ar dripiau cyffrous i lefydd ecsotig fel Dubrovnik ac Aberdaron, Caryl Angharad Roberts sy’n ein tywys ar hyd strydoedd Barcelona yn ein cerdyn post diweddaraf…